Chomik Europejski

Z Piękno Polskiej Przyrody
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Chomik Europejski
Chomik-europejski.gif
Królestwo Zwierzęta
Gromada Ssaki
Rodzina Bobrowate
Gatunek Chomik Europejski
Długość ciała 90–110 cm.
Masa ciała 18–29 kg.

Chomik europejski[24][25] (Cricetus cricetus) – gatunek gryzonia z rodziny chomikowatych, największy gatunek chomika (Cricetinae), jedyny przedstawiciel rodzaju Cricetus[26]. Gatunek synantropijny, wywodzący się ze środowisk stepowych[27], rozprzestrzenił się szeroko w Eurazji i zajmuje tereny od Chin aż po Holandię i Belgię[28]. Był uznawany za poważnego szkodnika upraw rolnych człowieka[25]. Zakres ochrony C. cricetus w Europie jest bardzo zróżnicowany[27]. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) w opublikowanej w czerwcu 2020 roku aktualizacji Czerwonej listy gatunków zagrożonych zalicza C. cricetus do kategorii gatunków krytycznie zagrożonych oznaczanej akronimem „CR” (ang. Critically Endangered)[23].

Wymiary bobra europejskiego
wymiar
długość ciała
90–110 cm
długość ogona
20–25 cm
szerokość ogona
11–17 cm
masa ciała
18–29 kg


Tryb życia[edytuj | edytuj kod]

Bóbr europejski jest zwierzęciem ziemnowodnym, silnie terytorialnym, wiodącym nocny tryb życia.
Jest rodzinny i zasadniczo monogamiczny. Zwykle na stanowisku żyje jedna rodzina, w skład której wchodzą rodzice i maksimum dwa pokolenia potomstwa – w sumie do 4–10 osobników.
Sporadycznie napotyka się w jednym stanowisku funkcjonowanie większej kolonii rodzinnej.
Terytorium pojedynczej rodziny obejmuje zwykle od 1 do 4 km długości cieku. Zagęszczenie stanowisk zależy od wielu czynników zewnętrznych, w tym lokalnych warunków żywieniowych i hydrologicznych oraz od presji człowieka.

Cykl życiowy[edytuj | edytuj kod]

Samica C. fiber rodzi jeden raz w roku, średnio dwa młode w miocie, maksymalnie do sześciu.
Okres intensywnego rozrodu przypada na lata między 3 a 10 rokiem życia zwierząt. Gody odbywają się w styczniu i lutym.
Do kopulacji dochodzi w wodzie i trwa ona 0,5–3 minuty. W sytuacji, gdyby nie doszło do zapłodnienia samicy, ruja może się powtarzać nawet do 5 razy w czasie okresu godowego co 12–14 dni.
Ciąża trwa 105–107 dni, a młode przychodzą na świat w maju lub czerwcu. Samica rodzi na siedząco i przednimi łapami pomaga młodym wyjść na świat.
Bobry rodzą się pokryte gęstym, miękkim futrem i ważą ok. 500 g. Po porodzie samica troszczy się o to, by je dokładnie wylizać.
Młode szybko rosną – w ciągu pierwszych dwóch miesięcy życia dobowy przyrost masy ciała wynosi 40–50 g. Po roku małe bobry mają już po około 8–13 kg, a po drugim roku życia ich masa ciała sięga 14 kg.
Opiekę nad młodymi sprawują obydwoje rodzice oraz starsze rodzeństwo. Młode bobry dobrze pływają, ale chętnie korzystają z grzbietu lub ogona matki jako środka transportu. W pierwszym miesiącu życia bobry żywią się wyłącznie odżywczym, tłustym mlekiem matki.
Śpią w nocy, a w dzień baraszkują. Po przejściu na pokarm stały zmianie ulega dobowy cykl ich aktywności. Chętniej śpią w ciągu dnia, aktywne są wieczorem.
Bóbr europejski żyje do około 30 lat. Roczny przyrost populacji w Polsce wynosi od kilku do kilkunastu procent.

Rozmieszczenie[edytuj | edytuj kod]

Dawniej bóbr europejski występował w całej strefie umiarkowanej Europy i Azji. Na początku XX wieku liczebność bobrów europejskich była już ograniczona do około 1200 osobników, żyjących w ośmiu izolowanych populacjach.
W pierwszej dekadzie XXI wieku za sprawą przesiedleń, reintrodukcji i działań ochronnych liczebność bobrów znacznie wzrosła.
W roku 2010 była szacowana na około 1 040 000 osobników, jednak liczba ta obejmuje także populacje wsiedlonego na północnym zachodzie i dalekim wschodzie Federacji Rosyjskiej bobra kanadyjskiego, którego zasięgi występowania sąsiadują lub pokrywają się z zasięgami populacji.
Obecnie spotkać go można w północnej części Eurazji w: Austrii, Białorusi, Belgii, Chinach, Chorwacji, Czechach, Estonii, Finlandii, Francji, Holandii, Litwie, Liechtensteinie, Łotwie, Mołdawii, Niemczech, Norwegii, Polsce, Rosji, Słowacji, Słowenii, Szwecji, Szwajcarii, Ukrainie, Węgrzech, a także w azjatyckiej części Rosji, jak również w chińskim regionie Sinciang i w zachodniej Mongolii.
W części współczesnych lokalizacji bóbr europejski formalnie uznany jest za gatunek wymarły, jednak podlegał reintrodukcji.

Pożywienie[edytuj | edytuj kod]

Bóbr europejski jest roślinożercą. Stare przekonania, że bobry polują na ryby, są nieprawdziwe.
Bóbr może żywić się niemal wszystkimi dostępnymi częściami roślin przybrzeżnych i wodnych – łykiem drzew i krzewów, gałązkami, roślinami zielnymi: trzciną, grążelami. Bobry nie zjadają jednak samego drewna, ale korę drzew, liście, młode pędy, cienkie gałązki i łyko.
W skład zimowego żeru polskich populacji wchodzą wierzby: wierzba szara, uszata, pięciopręcikowa i purpurowa, lokalnie wierzba wiciowa i śniada.
W zależności od specyfiki siedliska wybierają jeszcze inne gatunki. Kiedy nie mają innej możliwości, to wybór pada na brzozę omszoną, brzozę niską i brodawkowatą.
Na terenach górskich bobry chętnie wybierają młode jesiony, buki, jawory oraz drzewa twarde, np. dąb i grab.
W siedliskach zlokalizowanych na terenach o wysokich zboczach, a także w terenach górskich zjadają elementy wierzby białej oraz wierzby iwa.
Organizm bobra nie jest w stanie łatwo spożytkować całego przyjmowanego pokarmu, bowiem znaczną część pożywienia roślinnego stanowi celuloza.
Dlatego bóbr stosuje cekotrofię, czyli specyficzną odmianę koprofagii. Wytwarza dwa rodzaje odchodów i zjada jeden z nich, ten w którym znajdują się składniki wstępnie przetworzone przez bakterie.

Rząd Gryzonie