Bukowate: Różnice pomiędzy wersjami
Linia 7: | Linia 7: | ||
| colspan="3" style="background-color:#0066ff;" | | | colspan="3" style="background-color:#0066ff;" | | ||
|} | |} | ||
− | '''Bukowate''' – rodzina roślin z rzędu bukowców, obejmująca około 730–930 gatunków | + | '''Bukowate''' – rodzina roślin z rzędu [[Bukowce|bukowców]], obejmująca około 730–930 gatunków. Zasięg tych roślin obejmuje obszary pod wpływem klimatu umiarkowanego na półkuli północnej, ale też [[Ameryka Środkowa|Amerykę Środkową]] po północno-zachodnie krańce [[Ameryka Południowa|Ameryki Południowej]] oraz Azję Południowo-Wschodnią do Nową Gwineę. Do bukowatych należą ważne gospodarczo rodzaje drzew ze względu na to, że stanowią źródło surowca drzewnego.<br> |
+ | Ważnym surowcem o wielorakim zastosowaniu jest kora dębu korkowego. Liczne gatunki dostarczają także jadalnych nasion, zwłaszcza kasztan jadalny i kasztan chiński, ale nasiona innych gatunków z tego rodzaju i pozostałych spożywane były lokalnie, jako pożywienie głodowe lub pasza. Z kory dębów i drzew z rodzaju Castanopsis uzyskiwano barwniki, a żołędzi tych pierwszych używano do pozyskiwania tanin. | ||
+ | <br> | ||
+ | |||
== Morfologia == | == Morfologia == | ||
− | ; Liście : | + | ; Pokrój: [[Drzewo|Drzewa]] lub [[krzew]]y o liściach zimozielonych lub opadających zimą<ref name="maarten"/>. |
− | ; | + | ; [[Liść|Liście]]: Pojedyncze, skrętoległe, rzadko w okółkach po trzy (u ''Trigonobalanus''). Blaszka liściowa całobrzega, faliście karbowana, piłkowana lub ząbkowana, zawsze z pierzastym [[Użyłkowanie liścia|użyłkowaniem]]. [[Przylistek|Przylistki]] obecne, zwykle szybko odpadające. Liście często pokryte są rozgałęzionymi lub gwiazdkowatymi [[Włosek|włoskami]]<ref name="maarten"/>. |
− | ; | + | ; [[Kwiat]]y: Drobne, jednopłciowe, promieniste, skupione w różnego rodzaju kwiatostany – [[kłos]]y, [[główka (botanika)|główki]], [[Wierzchotka|wierzchotki]] lub wyrastające pojedynczo w kątach liści. Kwiaty męskie często w kwiatostanach zwisających, wiotkich. [[Okwiat]] składa się najczęściej z 6 listków, czasem z 4 do 9. W kwiatach męskich znajduje się najczęściej 12, rzadziej od 4 do 20 [[pręcik (botanika)|pręcików]]. [[Pylnik]]i nerkowate, otwierające się podłużnymi pęknięciami zwisają na długich, cienkich nitkach. Kwiaty żeńskie otoczone są przez [[kupula|kupulę]]. Czasem obecne są [[prątniczki]] w liczbie 6 do 12. Górna [[zalążnia]] jest dwu- do sześciokomorowa, z odpowiadającą liczbie komór liczbą szyjek słupka na szczycie. [[znamię (botanika)|Znamiona]] są główkowate lub równowąskie<ref name="maarten"/>. |
+ | ; [[Owoc]]e: Od jednego do trzech [[Orzech (botanika)|orzechów]] kulistawych, trójkanciastych lub oskrzydlonych zawsze wspartych lub w różnym stopniu zamkniętych w [[kupula|kupuli]]<ref name="maarten"/>. |
Wersja z 11:55, 21 lis 2022
| ||
Bukowate – rodzina roślin z rzędu bukowców, obejmująca około 730–930 gatunków. Zasięg tych roślin obejmuje obszary pod wpływem klimatu umiarkowanego na półkuli północnej, ale też Amerykę Środkową po północno-zachodnie krańce Ameryki Południowej oraz Azję Południowo-Wschodnią do Nową Gwineę. Do bukowatych należą ważne gospodarczo rodzaje drzew ze względu na to, że stanowią źródło surowca drzewnego.
Ważnym surowcem o wielorakim zastosowaniu jest kora dębu korkowego. Liczne gatunki dostarczają także jadalnych nasion, zwłaszcza kasztan jadalny i kasztan chiński, ale nasiona innych gatunków z tego rodzaju i pozostałych spożywane były lokalnie, jako pożywienie głodowe lub pasza. Z kory dębów i drzew z rodzaju Castanopsis uzyskiwano barwniki, a żołędzi tych pierwszych używano do pozyskiwania tanin.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Drzewa lub krzewy o liściach zimozielonych lub opadających zimą[1].
- Liście
- Pojedyncze, skrętoległe, rzadko w okółkach po trzy (u Trigonobalanus). Blaszka liściowa całobrzega, faliście karbowana, piłkowana lub ząbkowana, zawsze z pierzastym użyłkowaniem. Przylistki obecne, zwykle szybko odpadające. Liście często pokryte są rozgałęzionymi lub gwiazdkowatymi włoskami[1].
- Kwiaty
- Drobne, jednopłciowe, promieniste, skupione w różnego rodzaju kwiatostany – kłosy, główki, wierzchotki lub wyrastające pojedynczo w kątach liści. Kwiaty męskie często w kwiatostanach zwisających, wiotkich. Okwiat składa się najczęściej z 6 listków, czasem z 4 do 9. W kwiatach męskich znajduje się najczęściej 12, rzadziej od 4 do 20 pręcików. Pylniki nerkowate, otwierające się podłużnymi pęknięciami zwisają na długich, cienkich nitkach. Kwiaty żeńskie otoczone są przez kupulę. Czasem obecne są prątniczki w liczbie 6 do 12. Górna zalążnia jest dwu- do sześciokomorowa, z odpowiadającą liczbie komór liczbą szyjek słupka na szczycie. Znamiona są główkowate lub równowąskie[1].
- Owoce
- Od jednego do trzech orzechów kulistawych, trójkanciastych lub oskrzydlonych zawsze wspartych lub w różnym stopniu zamkniętych w kupuli[1].