Świstak Tatrzański

Świstak Tatrzański
Królestwo	Zwierzęta
Gromada	Ssaki
Rodzina	Wiewiórkowate
Gatunek	Świstak Tatrzański
Długość ciała	40 mm
Masa ciała	3,5-10 g
Rozpiętość skrzydeł	do 250 mm

Świstak Tatrzański – endemiczny podgatunek świstaka występujący w Tatrach. W przeszłości był zwierzęciem łownym, w XIX wieku jego liczebność drastycznie spadła.
Jest roślinożercą aktywnym latem, żyje w terytorialnych klanach rodzinnych w górach od regla górnego do piętra turniowego.
Należy do najrzadziej występujących kręgowców w Polsce i podlega tu ścisłej ochronie gatunkowej. Chroniony jest także prawnie na Słowacji.

Systematyka i ewolucja

Zaliczany do rodziny wiewiórkowatych gatunek Marmota marmota zaczął zasiedlać tereny Europy już w plejstocenie. Występował na rozległym terenie – od obecnej Belgii i wybrzeży kanału La Manche po Kotlinę Panońską.

Morfologia

Świstak tatrzański należy do największych europejskich gryzoni. Wielkością zbliżony jest do kota domowego.
Tułów świstaka jest masywny. Jego długość (wraz z głową) wynosi od 45 cm do 65 cm.
Na wiosnę masa ciała dorosłego samca wynosi od 2,7 do 3,4 kg, zaś samicy od 2,5 do 3,0 kg.
W sezonie od wiosny do jesieni świstaki zaczynają jednak odżywiać się kaloryczniej, przyjmują więcej węglowodanów pochodzących z nasion traw, a tkanka tłuszczowa brunatna znacznie się rozbudowuje, tworząc rezerwę energetyczną na czas kolejnej hibernacji.
Masa ciała świstaka zaczyna się więc w tym okresie wyraźnie zwiększać i do jesieni potrafi wzrosnąć do ponad 6 kg, z czego ponad 2 kg przypada na tkankę tłuszczową. Puszysty ogon ma długość zbliżoną do długości tułowia – od 13 do 17 cm.

Tryb życia

Świstak tatrzański to zwierzę dzienne, o terytorialnym i socjalnym sposobie życia. Jest monogamiczny, a poszczególne rodziny łączą się w kolonie, których jądro stanowi zwykle dominująca para zwierząt.
Roczny cykl życiowy świstaka składa się z dwóch okresów: aktywności letniej i snu zimowego.
Aktywność letnia świstaka rozpoczyna się na przełomie kwietnia i maja i trwa do drugiej połowy września lub pierwszej połowy października.
Najwcześniejsze pojawienie się świstaka na powierzchni odnotowano 22 kwietnia, a najpóźniejsze – 10 maja.

Pożywienie

Świstak tatrzański jest roślinożercą. Główny składnik jego pożywienia stanowi roślinność zielna, krzewy i krzewinki, korzonki i bulwy.
Skład pożywienia zmienia się wraz z okresami wegetacji roślinności tatrzańskiej. Do ulubionych wiosennych potraw należą trawy, a latem świstak najchętniej je goryczkę kropkowaną, kosmatkę brunatną, podbiałek alpejski, kuklika górskiego, marchwicę pospolitą oraz wiechlinę granitową.
Świstak tatrzański jest narażony na ataki ze strony drapieżników: orła przedniego, wilka szarego, rysia euroazjatyckiego, lisa. Sama obecność człowieka też powoduje presję i powoduje zmiany zachowań. W odniesieniu do człowieka świstak zachowuje bezpieczny dystans ucieczki rzędu kilkunastu do kilkudziesięciu metrów. W stosunku do drapieżników dystans ten jest wyraźnie wydłużony i wynosi kilkaset metrów.

Rząd Gryzonie

---

Rodzina Wiewiórkowate:

Świstak Tatrzański - Wiewiórka Pospolita - Suseł Perełkowany.

Rodzina Bobrowate:

Bóbr Europejski.

Rodzina Chomikowate:

Chomik Europejski - Karczownik Ziemnowodny - Nornica Ruda - Nornik Bury.