Łoś Euroazjatycki

Z Piękno Polskiej Przyrody
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Dzik Euroazjatycki
Samiec-losia.jpg
Królestwo Zwierzęta
Gromada Ssaki
Rodzina Jeleniowate
Gatunek Dzik Euroazjatycki
Długość ciała 2,4-3,1 m.
Wysokość ciała 2,4-3,1 m.
Masa ciała samców 540–740 kg.
samice do 400 kg.
Zasięg Występowania
Mapa-los.png

Łoś Euroazjatycki – największy współcześnie żyjący gatunek ssaka kopytnego z rodziny jeleniowatych, wyróżniający się charakterystycznym porożem i wyjątkowo długimi kończynami.
Żyje w podmokłych lasach północnej Eurazji i Ameryki Północnej. Występujący w Polsce podgatunek – łoś europejski jest największą żyjącą w Polsce zwierzyną łowną. Rzadki i objęty całorocznym okresem ochronnym.

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Obecny zasięg występowania łosia obejmuje północną strefę lasu borealnego (tajga) i tundrę półkuli północnej. W Ameryce Północnej jest spotykany na Alasce, w Kanadzie i w północnych Stanach Zjednoczonych. W Eurazji występuje od Półwyspu Skandynawskiego po wschodnie wybrzeża Azji. Najliczniej występuje w Skandynawii, na Syberii, Alasce i w Kanadzie. Został z powodzeniem introdukowany w Nowej Fundlandii w 1904, gdzie stał się dominującym ssakiem kopytnym – oraz na wyspie Anticosti. Łoś zasiedla leśne i zakrzewione tereny podmokłe, bagna, mokradła, torfowiska, trzęsawiska, tereny zalewowe, nad jeziorami i rzekami. Przed nadejściem zimy przenosi się na wyżej położone tereny, do lasów iglastych. Po II wojnie światowej w Polsce łoś zachował się jedynie na Podlasiu. Obecnie polska populacja została odbudowana. Na początku XXI wieku dość licznie występował między innymi w Biebrzańskim (ok. 600 osobników), Kampinoskim (ok. 300 osobników) i Poleskim Parku Narodowym (ok. 150 osobników), a także w Puszczy Bydgoskiej, na terenie Wielkopolski oraz w Małopolsce w Puszczy Dulowskiej, jednak od tego czasu jego pogłowie, dzięki akcjom ochronnym, bardzo wzrosło, przy czym dokładna liczebność jest nieznana (oceniana obecnie na 21 tys.

Opis[edytuj | edytuj kod]

Podstawowe dane
Długość ciała 2,4-3,1 m
Wysokość w kłębie 1,5-2,34 m
Ogon (kwiat) 5–12 cm
Dojrzałość płciowa samica od 2 lat,
samiec od 3 lat
Okres godowy wrzesień-listopad
Ciąża 242-264 dni
Liczba młodych
w miocie
1-3
Długość życia 20-25 lat

Łoś jest największym przedstawicielem rodziny jeleniowatych, a także należy do największych ssaków lądowych Europy. Łeb duży i wydłużony zakończony szerokim pyskiem. Wydłużona, szeroka, mięsista i ruchliwa górna warga pełni funkcje chwytne.
Uzębienie selenodontyczne z 32 zębami. Oczy małe, uszy długie do 26 cm, spiczasto zakończone. Skośne nozdrza są skierowane do dołu. Krótka i masywna szyja umożliwia obracanie głowy w szerokim zakresie.
Pod łbem na szyi zwisa narośl tłuszczowa z długim czarnym włosem, tzw. broda. Na grzbiecie w okolicy kłębu widoczny jest garb, a zad zwierzęcia jest nisko położony. Silne i bardzo długie nogi zakończone są potężnymi, szeroko rozsuwalnymi racicami ułatwiającymi chodzenie po śniegu, bagnach i mokradłach bez zapadania się.
Samiec osiąga 540–740 kg masy ciała, a wysokość od 1,5 m do ponad 2 m. Największy zanotowany osobnik, znaleziony w 1897 roku mierzył 2,34 m, ważył 825 kg, jego poroże miało rozpiętość 199 cm. Samica jest niższa i lżejsza, osiąga masę około 400 kg.
Okrywa włosowa łosia jest jednolicie ciemnobrązowa, na nogach i brzuchu jaśniejsza – białawoszara. Suknia zimowa jest bardziej gęsta.
Byki mają wyrastające z możdżeni poroże w kształcie szerokich łopat lub badyli w układzie poziomym. W porożu wyróżnia się odcinki nazywane różą, tykami i pasynkami, które są mylnie kojarzone z wiekiem zwierzęcia.
Na każdej łopacie może znajdować się do 20 pasynków. Wykształcanie łopat pojawia się u samców ok. 5 roku życia, ale niektóre osobniki nigdy ich nie wykształcają.

Tryb życia[edytuj | edytuj kod]

Porusza się powoli i niezgrabnie. Może biec kłusem z prędkością 30 km/h, a na krótkich dystansach 60 km/h. Nigdy nie galopuje. Na mokrym gruncie porusza się hałaśliwie, głośno chlapiąc, ale na suchym lądzie potrafi przemieszczać się bardzo cicho.
Jest bardzo zwrotny. Poza okresem godowym rzadko wydaje jakiekolwiek odgłosy.
Źle znosi temperatury powyżej 10 °C i wówczas chętnie chłodzi się w wodzie. Bardzo dobrze i wytrwale pływa i nurkuje. Pokonuje przeszkody wodne od kilkunastu do 20 km. Pod wodą może przebywać do 50 s, a w wodzie spędzać kilka godzin.
Żeruje w dzień i w nocy, ale największą aktywność wykazuje wczesnym rankiem i wieczorem. Przemierza duże odległości w poszukiwaniu pożywienia.
Nie przejawia zachowań terytorialnych, potrzebują 10-15km2 przestrzeni do życia, jednak nie bronią swojego terytorium.
Wiosną i latem starsze samce żyją samotnie, zimą grupują się w niewielkie stada. Podczas zimowych migracji, przechodząc z północy na południe przemierzają nawet około 200 km, a czasem więcej.
Na okres rozrodu tworzą małe grupy rodzinne. Samice z młodymi łączą się w stada. Osobniki przebywające w grupie, z wyjątkiem więzi pomiędzy matką i młodymi, zachowują dużą niezależność.

Rozród[edytuj | edytuj kod]

Okres godowy łosi nazywany jest bukowiskiem. Byki nie gromadzą haremu. Dojrzała płciowo samica wchodząca w okres rui przywołuje samca płaczliwym, nosowym porykiwaniem. Samiec poszukujący samicy nie pobiera pokarmu i w okresie rui może stracić 1/5 masy ciała.
Walki pomiędzy bykami ubiegającymi się o względy klępy zdarzają się rzadziej niż u innych jeleniowatych i przebiegają mniej widowiskowo. Spotkania rywalizujących samców rozpoczynają działania zmierzające do odstraszenia przeciwnika, demonstracja rozmiarów ciała, uzębienia, poroża i siły głosu.
Ruja trwa około 4 tygodni, od sierpnia do października w Eurazji i od września do listopada w Ameryce Północnej.
Samica wydaje na świat do trzech młodych – nazywanych łoszakami, rzadziej cielakami. Zwykle w miocie jest jeden lub dwa, przy czym młodsze samice rodzą jednego potomka. Łoszaki rodzą się czerwono-brunatne, bez plam. Mają długość ok. 80 cm i wysokość również ok. 80 cm.

Rząd Parzystokopytne